STOWARZYSZENIE SUBSTYTUCYJNEGO LECZENIA UZALEŻNIEŃ "MAR"

Opioidowe leczenie agonistyczne

  11 listopada 2020, 19:37  

Przy wsparciu Stowarzyszenia MAR ukazał się polski przekład raportu Grupy Pompidou dotyczącego ramowych warunków leczenia uzależnienia obejmujących przepisywanie leków agonistycznych pt.:

Opioidowe leczenia agonistyczne. Główne zasady dotyczące przeglądu ustawodawstwa i przepisów.

Celem projektu jest opracowanie zaleceń dla władz ustawodawczych i administracyjnych w formie przewodnich zasad, umożliwiających zmianę krajowych przepisów dotyczących przepisywania leków agonistycznych osobom uzależnionym od opioidów. W swojej pracy eksperci oparli się na dwóch kluczowych źródłach, po pierwsze na międzynarodowych zaleceniach wynikających z wyników badań naukowych i najlepszych praktyk, a po drugie na najnowszych osiągnięciach w zakresie podstawowych praw człowieka związanych ze zdrowiem. 

Jako substancje psychoaktywne kontrolowane przez konwencje międzynarodowe, leki opioidowe zawsze podlegały specjalnym przepisom. Przepisy te opracowano w sposób indywidualny w poszczególnych krajach i można śmiało powiedzieć, z perspektywy czasu oraz w świetle dwóch badań porównawczych prawa przeprowadzonych przez EMCDDA (Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii – European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction) i Uniwersytet w Louvain w 2003 r. oraz Institute of Health Law University z Neuchâtel w 2012 r., że są one dość zróżnicowane i niedostosowane do obecnych wyzwań. Wiele badań przeprowadzonych przez ekspertów pracujących pod auspicjami organizacji międzynarodowych, takich jak Światowa Organizacja Zdrowia i Międzynarodowa Rada Kontroli Narkotyków (INCB), wykazało, że istnieją podstawowe trudności w dostępie do leków opioidowych i związanej z tym opieki. W następstwie propozycji Szwajcarskiego Federalnego Urzędu Zdrowia Publicznego Grupa Pompidou zleciła grupie ekspertów zbadanie wpływu ustawodawstwa i regulacji opracowywanych w miarę upływu czasu na dostęp i jego jakość do leczenia zespołu uzależnienia od opioidów.


Gdy fala heroiny zalała Zachód pod koniec lat sześćdziesiątych XX wieku, prawodawcy bez świadomości wyników tych badań naukowych, byli zmuszeni postępować metodą prób i błędów, przyjmując szereg środków karnych, aby stworzyć ramy dla tak zwanego wówczas „substytucyjnego” leczenia medycznego. Jako takie środki te wymierzano jako przedłużenie zakazu przyjmowania substancji. Dzisiaj, z perspektywy czasu i wraz z rozwojem wiedzy klinicznej, epidemiologicznej i społecznej, te głównie nastawione na karanie działania okazały się nieskuteczne. Wręcz przeciwnie, łatwiejszy dostęp do opieki jest najlepszym sposobem zapewniającym poprawę jakości życia osób dotkniętych chorobą oraz ich rodziny i przyjaciół, ich pełnej integracji społecznej zarówno społecznej jak zawodowej oraz zmniejszenia rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych i zmniejszenia przestępczości.

Na podstawie tych ustaleń eksperci z Grupy Pompidou przeanalizowali przepisy prawne utrudniające dostęp do opieki oraz zbadali niezbędne powiązane środki obejmujące tak różnorodne obszary jak:

  • certyfikacja i kontrola leków
  • szkolenie i nadzór pracowników służby zdrowia
  • badania i epidemiologia
  • monitorowanie systemu opieki na poziomie krajowym i niezbędna koordynacja na poziomie międzynarodowym

Grupa Pompidou w sposób bardzo jasny wyraziła swoje zaangażowanie na rzecz włączenia praw człowieka do regulacji antynarkotykowych i postanowiła umieścić te prawa w sercu tych regulacji. 

Chociaż nie ma wątpliwości, że stosowanie opioidów w warunkach terapeutycznych musi być odpowiednio kontrolowane, niezbędne jest ponowne zdefiniowanie tego, co jest konieczne i wystarczające, aby uzyskać poprawę równowagi między kontrolowaniem ryzyka związanego ze specyfiką leków opioidowych a dostępnością do opieki. To nowe podejście musi umożliwić wprowadzenie tej choroby do podstawowego systemu opieki zdrowotnej (…). „Nadzwyczajne” środki, tj. środki spoza podstawowej opieki zdrowotnej, mogą być uzasadnione, jeżeli są stosowane tylko w wyjątkowych przypadkach. Te rozważania skłoniły ekspertów do sformułowania czterech kluczowych zaleceń:

  1. usunięcie systemów uprzedniej zgody
  2. zniesienie barier finansowych w dostępie do opieki
  3. ustanowienie doraźnego organu monitorującego i koordynującego
  4. zwrócenie szczególnej uwagi na terminologię

(…). Grupa Pompidou i Federalny Urząd Zdrowia Publicznego z satysfakcją przedstawiają wyniki prac tej interdyscyplinarnej grupy ekspertów przyczyniając się tym samym do postępu w debacie dotyczącej tych bardzo ważnych kwestii.


Grupa ds. Współpracy w zwalczaniu nadużywania narkotyków i nielegalnego handlu narkotykami. (2020). Opioidowe leczenie agonistyczne. Główne zasady dotyczące przeglądu ustawodawstwa i przepisów. przeł. E.J. Gorzelańczyk. Oficyna Wydawnicza Medsystem ISPLWMW – 2020 (fragment).


WhatsApp chat